ඇවිලෙන ගින්නට පිදුරු දැමීම (6) - පණ්ඩුකාභය සහ හමුරාබි

 පණ්ඩුකාභය සහ හමුරාබි

වර්තමාන ශ්‍රී ලාංකිකයා ලෝකය සමඟ ඇති සම්බන්ධතාවය තුළින් ලාංකිකයාගේ යහපත වෙනුවෙන් ලබා ගන්නා දායකත්වය කුමක් ද යන්න ගැටළු සහගත ය. සමහරු අදටත් කියන්නේ මේ රට යටත් විජිතයක් ලෙසින් ම තිබුනා නම් අදට වඩා හොඳ බවයි. දැනට අවුරුදු 100 කට පමණ පෙර ලංකාවේ තත්ත්වයත් අද තත්තවයත් අතර කිසියම් වෙනසක් ඔවුන් දකිනවා ඇති අතර ඒ වෙනස තුළින් අදට වඩා එදා හොඳ යැයි ඔවුන් සිතනවා ඇත. යටත් විජිත සමයේ ලංකාවට පැමිණි සුදු ජාතිකයන්, හෙන්රි පාකර්, කොඩ්රිංටන්, ටෙනන්ට්, බෙල් වැනියවුන් ලංකාවේ අතීත ශ්‍රී විභූතිය දැක පුදුමයට පත් වූ අතර ඔවුන්ගේ වාර්තාවල ඒ ගැන සඳහන් කරන්නට යෙදුනි. බොහෝ විජාතිකයන් ලංකාවේ වාරිමාර්ග පද්ධතිය ගැන ඉතා සතුටින් සහ ආඩම්බරයෙන් කථා කරනවා මා දැක තිබේ. ඒවා අහද්දී, කියවද්දී මට ද ආඩම්බරයක් දැනේ.

ලංකාවේ නගර නිර්මාණය සහ වාරිකර්මාන්ත ගැන කථා කරද්දී නිතැතින්ම මනසට නැගෙන චරිතය වන්නේ පණ්ඩුකාභයයි. පිළිගත් වාර්තාගත වාරිකර්මාන්තය සහ නගර නිර්මාණය ලංකාවේ ඇරඹෙන්නේ පණ්ඩුකාභයගේ රාජ්‍ය සමයේදී යි. පණ්ඩුකාභයගේ රාජ්‍ය කාලය සාමාන්‍යයෙන් ක්‍රි.පූ. 3 වන සියවසට පමණ දිවේ. මේ සමයේ වාරිකර්මාන්ත අනුව ප්‍රමුඛස්ථානය ලැබෙන්නේ ‘වැවට‘ ය. එදා පටන් ගන්නා වැව දේශීය කෘෂිකර්මාන්තය ඇතුළු ආර්ථිකයේ මෙන්ම සාමාජීය සංවර්ධනයේ වැදගත් අංගයක් වී තිබේ. බුදු දහම මනාව සංස්ථාපිත වීමෙන් පසු පන්සල - ගම - වැව - දාගැබ යන සංකල්පය ලංකාවේ ස්ථාපිත විය. මේ දාගැබ සහ වැව අතර ප්‍රධාන සබඳතාවක් දේවානම්පියතිස්ස රජු සහ ථූපරාමයත් තිසා වැවත් අතර කථාවෙන් හඳුනාගත හැකි වේ.

මේ කථා කරන්නේ ලංකාවේ වාරිකර්මාන්තය සහ නගර නිර්මාණය ගැන ය. විජය පිළිබඳව කථාව සැලකිල්ලට ගත් විට ඔවුන්ගේ ජනාවාස පිහිටුවීම ගංගා ආශ්‍රිතව සිදු ව තිබේ. ලෝකයේ බොහෝ ශිෂ්ටාචාර ඇති වෙන්නේ ගංගා ආශ්‍රය කරගිමිනි. ජලය නොමැතිව මිනිසාට පැවැත්මක් නොමැති බවට මෙය ම සාධකයකි. එය ලෝකයටම පොදු සාධකයකි. කෙසේවෙතත් මෙහිදී මා තුළ ප්‍රශ්නයක් මතු වේ.

පණ්ඩුකාභයට පෙර ලංකාවේ දියුණු ශිෂ්ටාචාරයක් තිබූ බවට කිසිඳු සැකයක් නැත. ඒ සඳහා වංශකථාව ම සාක්ෂි දරයි. නමුත් එදවස ලංකාවේ තිබූ වාරිකර්මාන්ත සහ නගර නිර්මාණය ගැන පිළිගත් සඳහනක් නැත. වාරිකර්මාන්ත ගැන කථා කරද්දී එය අරඹන්නට වන්නේ පණ්ඩුකාභය සමඟ ය. නගර නිර්මාණයත් එසේ ය. මා තුළ ඇති ප්‍රශ්නය වන්නේ පණ්ඩුකාභයට වැව් තැනීමේ දැනුම නැත්නම් නගර නිර්මාණය කිරීමට දැනුම ලැබුනේ කොහෙන්ද යන්නයි. වැවක් අපේ වුවමනාව තිබූ පමණින් ම කළ හැක්කක් නොවේ. ඒ සඳහා ශිල්පීය දැනුමක් අවශ්‍ය වේ. ඒ දැනුම අද ද අපිට විශ්මයකි. මේ දැනුම ලැබුනේ කොහෙන් ද? පණ්ඩුකාභය කළ බවට මහාවංශයේ දැක්වෙන ආකාරයේ නගර නිර්මාණයක් නිකන් ම කළ හැකි ද?

පණ්ඩුකාභයට පෙර ලංකාව ගැන කථා කරද්දී සමහරු විසින් රාවණා ගැන කථා කරයි. රාවණා සත්‍ය ලෙසම හිටියා ද නැද්ද යන්න වෙනම මාතෘකාවකි. කෙසේවෙතත් රාවණා විසින් වැව් හැදූ බවට පිළිගත හැකි සාක්ෂි ගැන මා තුළ දැනුමක් නැත. රාවණගේ නගර නිර්මාණය ගැන ද වැඩි දැනුමක් මට නැත.* නමුත් රාවණා හා උමං මාර්ග පිළිබඳව කථාන්දරයක් තිබේ.

පණ්ඩුකාභයට පෙර දියුණු ශිෂ්ටාචාරයක් ලංකාවේ තිබුණ බව මා විසින් ම ඉහතින් සඳහන් කළෙමි. ඕනෑම ‘මනුෂ්‍ය‘ ශිෂ්ටාචාරයක් සඳහා ජලය අත්‍යවශ්‍ය ය. ඒ ජල පහසුකම් අතීත ලාංකිකයා සකසා ගත්තේ කෙසේ ද? පණ්ඩුකාභයටත් ලැබුනේ මේ දැනුම ද? මේ ආභාශය ද? නැත්නම් ඔහුට මේ දැනුම ලැබුනේ පිටස්තරයන්ගෙන් ද? එසේම ඕනෑම දියුණු ශිෂ්ටාචාරයක් පවත්වාගෙන යාමට විධිමත් නීති පද්ධතියක් අවශ්‍යය. රාජ්‍ය පාලනය සඳහා අවශ්‍ය වන මේ නීති දැනුම පණ්ඩුකාභයට ලැබුනේ කොහෙන් ද? ඔහු විසින් ඔහුගේ මාමාවරුන්ට එරෙහි ව ම සාර්ථක කැරලි ගැසීම් සිදු කළ බව මෙහිදී අමතක කළ නොහැක. නමුත් පණ්ඩුකාභයට එරෙහිව එවැනි කැරලි ඇති වූයේ නැත.

ක්‍රි.පූ. 3 වන සියවස වන විට ජාත්‍යන්තරය සමඟ ලංකාව සම්බන්ධ ව සිටි බවට වංශකථාව ම සාක්ෂි දරයි. එසේම ක්‍රි.පූ. යුගය වන විට ලංකාව සහ ජාත්‍යන්තරය අතර සබඳතා තිබූ බවට විදෙස් මූලාශ්‍ර ද සාක්ෂි දරයි. ජාත්‍යන්තරයේ වාරිකර්මාන්ත පිළිබඳව තිබූ දැනුම ලංකාවටත් පැමිණීම සඳහා වුව ද හැකියාව ඇත.

එක් දෙයක් සඳහන් කළ යුතු ය. දැනට ඇති සාක්ෂි අනුව වාරිකර්මාන්ත පිළිබඳව වන දැනුම ජාත්‍යන්තරයට ගියේ ලංකාවෙන් නම් නොවේ. ලෝකය ගැන කුමක් කීවත් ‘ආ ඒක ලංකාවේ තමයි මුලින් හැදිලා තියෙන්නෙ. මෙහෙන් තමයි එහෙට ගියේ‘ කියා කියන්නා වූ පිරිසක් සිටී. එසේ ගිය ඒවාත් තියෙන්නට ඇත. නමුත් මේ වාරිකර්මාන්ත යන්න නම් ලංකාවෙන් ජාත්‍යන්තරයට ගිය ඒවා නොවේ. ක්‍රි.පූ. 2000 පමණ වන විට ඉතා දියුණු වාරිකර්මාන්ත සම්ප්‍රදායක් ලෝකයේ තිබිණි. නයිල් නදිය ආශ්‍රිත ශිෂ්ටාචාරය ඊට හොඳම නිදසුනයි. යුප්‍රටීස් - ටයිග්‍රීස් ගංගා ආශ්‍රිත ශිෂ්ටාචාරය ද එවැනිම නිදසුනකි.

ලෝක ඉතිහාසය සැලකිල්ලට ගත් විට ක්‍රි.පූ.2000 – 1000 අතර සිටි ශ්‍රේෂ්ඨ රජකු ලෙස හමුරාබි (ක්‍රි.පූ.1810 – 1750) රජු හැඳින්වේ. අද දිනට දැකිය හැකි පැරණිම සංගෘහිත නීතිය ඔහුගේ නීතියයි. ‘ඇසට ඇසක්, දතට දතක්‘ ඒ නීතියේ මූලික සංකල්පයක් විය. මෙය අදටත් සමහරක් නීති පද්ධතිවල මූලය වී තිබේ. අපිද ‘මට ගැහුව්වොත් මමත් ගහනවා, මට බැන්නොත් මාත් බනිනවා‘ කියන්නේ ඔය පදනමේ ම සිට මිස අපිට හිතී නොවේ. මෙය මා මෙසේ කියන්නේ  ශ්‍රී ලාංකිකයා දැනට හඳුනන බුදු දහම, හින්දු ආගම හා ක්‍රිස්තියානි ආගම තුළ එවැනි සංකල්ප නොමැති හෙයිනි. ඉතින් මේ හමුරාබි බැබිලෝනියානු රජෙකි. හමුරාබිට රජකම ලැබෙන්නේ තම පියාගේ උරුමයෙනි. හමුරාබිගේ පියා, සින් මුබලිත් බැබිලෝනියාව තුළ තමුන් රජු යැයි හඳුන්වාගත් පළමුවැන්නා විය. හමුරාබිට සාපේක්ෂව සින් මුබලිත් පාලනය කලේ බොහෝ කුඩා රාජ්‍යයකි. එයට ඇතුළත් වූයේ බැබිලෝනියාව, කිෂ්, බෝෂිප්පා හා සිප්පාර් වැනි රටවල් කීපයක් පමණි. නමුත් හමුරාබි රාජ්‍ය පාලනයට පත්වීමත් සමඟ මෙය ක්‍රමයෙන් වෙනස්වන්නට විය. ඒ ක්‍රමය ලංකාවේ ඉතිහාසය ගැන සාකච්ඡා කිරීමේ දී ද ඉතා වැදගත් වේ.

හමුරාබි රජ වූ වහාම සියළු ජනතාවගේ හිත් එක් ක්‍රියාවකින් ජය ගත්තේ ය. ඒ සඳහා ඔහු කළේ ඔහුගේ ජනතාව ඒ වන විට බැඳී තිබූ සියළු ණය වලින් නිදහස් කිරීම යි.

රාජ්‍ය පාලනයට පත්වන හමුරාබිගේ මුල් අවුරුදු කීපය ඔහු ගතකරන්නේ මූලික අරමුණු කීපයක් සාර්ථක කර ගැනීමටයි. 1. කෘෂි කර්මාන්තය සහ වාරිකර්මාන්තය වැඩි දියුණු කර සිය ජනතාවගේ ජීවිත තත්ත්වය නගා සිටුවීම (මෙය සෑම මෙසපොතේමියානු රජකුගේම මූලික අරමුණ විය), 2. ඔහුගේ රාජ්‍යයේ ආරක්ෂාව සුරක්ෂිත කිරීම, 3. පොදු ස්ථාන, ආගමික ස්ථාන සහ මාර්ග වැඩිදියුණු කිරීම සහ සකස් කිරීම එම අරමුණු විය. මේ අරමුණු ගැන හොඳින් හිතා බලන්න. ඒවා හමුරාබිගේ රාජ්‍ය කාලයෙන් පසුව සිටි බොහෝ රජවරු අනුගමනය කළ අරමුණු වූ බවට සාක්ෂි තිබේ.

මේ අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීමෙන් පසුව හමුරාබි කටයුතු කරන්නේ රාජ්‍යය පුළුල් කරගැනීමට ය. අද ඉරානය එදා හැඳින්වූයේ ‘එලමිට්ස්‘ ලෙසිනි. එය පිහිටා තිබුනේ මෙසපොතේමියාවෙන් නැගෙනහිරට වන්නට ය. මෙසපොතේමියාවට නිතරම එලමිට්ස්ගෙන් කරදර සිදුවන කාලයකි මෙය. එසේම ලාසා එකල බැබිලෝනියාව සමඟ එදිරිව සිටි රටකි. හමුරාබි කරන්නේ ලාසා සමඟ එකතු වී එලමිට්ස් පරාජය කිරීමයි. ඉන්පසුව ලාසා සමඟ ඇති එකඟතාවය කඩ කරන හමුරාබි අනෙක් රටක් සමඟ එකතු වේ (මෙය හමුරාබි විසින් රාජ්‍යය පුළුල් කර ගැනීම සඳහා භාවිතා කළ උපක්‍රමයක් විය). ඒ ආකාරයෙන් ඔහු ලාසාවද යටත් කර ගත්තේ ය.

හමුරාබි විසින් පාවිච්චි කළ තවත් යුධ උපක්‍රමයක් වූයේ නගරයට ජලය එන මාර්ගය නැවැත්වීමයි. වේල්ලක් බැඳීමෙන් ඔහු මෙය සිදු කරයි. යටත් වන තුරු ජලය නම් දෙන්නේ නැත.

මේ සියළු උපක්‍රම මඟින් ක්‍රි.පූ. 1755 වන විට මෙසපොතේමියා තමුන්ගේ රාජ්‍යයට ඈඳා ගත්තේ ය.

මේ ආකාරයෙන් නොයෙක් රටවල් යටත් කර ගනු ලැබූවත් හමුරාබි හැමවිටම ඒ රටවල ජනතාවගේ යහපත වෙනුවෙන් කටයුතු කිරීමට උත්සුක වූයේ ය. ඒ සැම රටකම කෘෂි කර්මාන්තය මෙන්ම වාරිකර්මාන්තය දියුණු කිරීමටත් ආගමික ස්ථාන මෙන්ම යටිතල පහසුකම් හොඳින් පවත්වාගෙන යාමට ඔහු කටයුතු කළේය. එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ ආකේඩියානු අධිරාජ්‍යය තුළ නිරන්තරයෙන් කැරලි ඇතිවූවත් හමුරාබි යටතේ වූ ජනතාව එවැනි කැරලි ගැසීමක් කිසිවිටක නොකිරීමයි.

ක්‍රි.පූ. 1772 දී හමුරාබි විසින් ඔහුගේ නීති සංග්‍රහය ප්‍රකාශ කරන්නට විය. කෙසේවෙතත් මීට පෙර ද මෙවැනි නීති සංග්‍රහයක් තිබිණි. නමුත් හමුරාබිගේ නීතිය වැදගත් හා ජනප්‍රිය නීති සංග්‍රහයක් විය. බැබිලෝනියාව මේ කාලයේ දී ඉතා දියුණු රාජ්‍යයක් විනි. නොයෙක් ජාතීන් මෙන්ම නොයෙක් ආගමික මත දරන්නන් ආදීන් බැබිලෝනියාව තුළ නිතරම දක්නට ලැබිණි. මේ සියල්ලන්ටම ගැලපෙන ආකාරයේ නීතියක් සංග්‍රහ කිරීමට හමුරාබිට සිදු විය. ඔහු එය සිදු කළේ ය. නැත්නම් අද අපිට එය කථා කිරීමට තරම් දෙයක් නොවේ. මේ නීති සංග්‍රහයේ ඇති නීති ගැන මා මෙහි කථා නොකරමි. එය හමුරාබි විසින් අඩි අටක් උසැති පුවරුවක සියල්ලන්ටම පෙනෙන්නට සැලැස්වීය. එම නීතිය තුළ ප්‍රථම වරට ශාරීරික දඬුවම් සඳහා මුල් තැනක් ලැබී තිබිණි. පෙර කී ඇසට ඇසක්, දතට දතක් නීතිය ඒ අනුව ක්‍රියාත්මක වේ. නිදසුනකට මිනිසකු අනෙක් මිනිසකු සමග ආරවුල් කිරීමේ දී ඇසකට හානි කලානම් ඒ හානි කල තැනැත්තාගේ ඇසක් අහිමි කරයි. මෙනිසා ආරවුල් කර නොගැනීම යහපත් විය. සරලම දඬුවම වූයේ දඩයි. 

හමුරාබි නීති සංග්‍රහය - ඡායාරූපය අන්තර්ජාලයෙනි.

 

මේ නීති සංග්‍රහය ගැන අද කථා කරද්දී කෙනකුට නොයෙක් විවේචන එල්ල කළ හැකි වුවත් ඔහුගේ රාජ්‍ය පාලන කාලය තුළ දී මිනිසුන් පාලනය වී සිටි ආකාරය අනුව එදා ඒ සඳහා පැවැත්මක් තිබූ බව පෙනී යයි. මේ නීති ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා විනිසුරුවරුන්ද හමුරාබි විසින් පත් කර තිබිණි. එසේම අද අපරාධ නීතියේ දී භාවිතා වන සහ මානව හිමිකමක් ලෙසින් සැලකෙන ‘නිර්දෝෂීභාවයේ පූර්ව නිගමනය‘ හමුරාබි විසින් භාවිතා කරන ලදි.

හමුරාබිගේ මරණයෙන් පසුව ඔහු විසින් හැදූ විශාල අධිරාජ්‍යය ක්‍රමයෙන් කුඩා වන්නට විය. නමුත් ඔහුට පසුව මෙසපොතේමියාව සහ බැබිලෝනියාව අල්ලා ගත් සියළුම පාලකයන් පාහේ ඔහු ගේ නීතිය බොහෝදුරට තමන් සමඟ ම ඉදිරියට රැගෙන යාමට කටයුතු කිරීම දක්නට ලැබිණි. මෙනිසා හමුරාබි ලොව ප්‍රකට චරිතයක් බවට අදටත් පත්ව තිබේ.

ඉහතින් මා සාකච්ඡා කිරීමට යෙදුනේ හමුරාබි නම් වූ බැබිලෝනියානු පාලකයා සම්බන්ධයෙන් කරුණු කීපයකි. ක්‍රි.පූ. 6, 5 සියවස් වන විටත් බැබිලෝනියාව ගැන ලෝකය දැන සිට ඇති බවට ඕනෑ තරම් සාධක තිබේ. අදටත් ඔහුගේ නීති මූලධර්ම පාවිච්චි වද්දී ඒ ගැන තවත් කුමන කථා ද? ජාතක කථා පොතේ දැක්වෙන බාවේරු ජාතකයේ ඇති බාවේරු ගම යන බැබිලෝනියාව යැයි බිමලා ලෝ, Geography of Early Buddhism කෘතියේ දක්වා තිබේ.

මෙහිදී මා හමුරාබි චරිතය ගැන පමණක් කථා කළෙමි.

මහාවංශයේ දැක්වෙන පණ්ඩුකාභයගේ රාජ්‍ය පාලනය තුළ ඔහු සිදු කළ කාර්යයන් සහ ඔහුගේ කර්තව්‍ය හමුරාබිගේ කථාවම නොවෙතත් බොහෝ සමානතා ඇති බව ඔබට නොපෙන්නේ ද? පණ්ඩුකාභය ලංකාව එක්සත් කරන පළමු පාලකයා වේ. එසේ එක්සත් කරන ඔහු අදටත් අපි අගය කරන ආකාරයේ රාජ්‍ය පාලනයක් කරයි. මහා මාර්ග දියුණු කරයි. කෘෂි කර්මාන්තය දියුණු කරයි. වාරි කර්මාන්තය දියුණු කරයි. පූජා ස්ථාන සඳහා සුදුසු වටපිටාව සකස් කරයි. ජනතාවට පියෙක් සේ සලකයි. ප ජනතාව ඔහුව පියෙකු ලෙසින් සලකයි. පසුකාලීන රජවරුන්ද ඔහුගේ පියසටහන් ඔස්සේ ගමන් කළ බවට සාධක අපේ ඉතිහාසයේ තිබේ. පණ්ඩුකාභයට පෙර සිටි රජවරුන්ට වඩා එක්වරම කැපී පෙනී සිටීමට ඔහුට හැකියාව ලැබෙයි. ඔහුගේ පාලනය සාමකාමී පාලන කාලයකි. බොහෝ දුරට, පණ්ඩුකාභය මේ සඳහා බැබිලෝනියාව මුල් කරගනිමින් හමුරාබි විසින් සිදු කළ පාලනයේ විධික්‍රම භාවිතා නොකරන්නට ඇතැයි කිව හැක්කේ කෙසේ ද? ඔහුට කුමක් හෝ මූලයක් ලැබී තිබිය යුතු ය. එක්වරම එතෙක් කථා නොකරන වාරිකර්මාන්තය, නගර පිහිටුවීම ආදී විධිමත් පාලන තන්ත්‍රයක් හැදීමට පණ්ඩුකාභයට ලැබුණු පදනම කුමක් ද? අපිට වෙනත් රටවල්වල නායකයන්ට මෙන් දෙවියන්ව/පිටසක්වලයන්ව අපේ පාලකයන්ට සම්බන්ධ කළ නොහැක. මන්දයත්, අදටත් අපේ ඉතිහාසයේ කිසිවක් දෙවියන්ගෙන් හෝ පිටසක්වලයන්ගෙන් ලැබී ඇති බවට සාධක නොමැති නිසාවෙනි. කොහෙන් හෝ ඒ මූලය පැමිණ තිබිය යුතුම ය.